Un estudo, publicado en Science esta semana, suxire que o cerebro dos cans funciona da mesma maneira para distinguir as palabras e a entoación.
Para entender o fala, o cerebro humano divide as tarefas: o hemisferio esquerdo encárgase do significado das palabras e o dereito permite interpretar a entoación. Así se analiza por separado o que dicimos de como o dicimos para chegar a un significado conxunto. Pero esta habilidade non é única no ser humano.
Un estudo, publicado en Science esta semana, suxire que o cerebro dos cans funciona da mesma maneira para distinguir as palabras e a entoación. “Usan mecanismos cerebrais moi parecidos aos humanos”, di Attila Andics, autor principal do traballo e científico no departamento de Etoloxía e do grupo de investigación de Etoloxía Comparada MTA-ELTE da Eötvös Loránd University en Budapest (Hungría).
Deste xeito, os cans, como as persoas, utilizan o hemisferio esquerdo para comprender o vocabulario das palabras e unha rexión do hemisferio dereito para a entoación. Para os científicos, se na contorna do can está moi presente a fala humana, poden xurdir no seu cerebro representacións de significado das palabras, mesmo no caso de mamíferos non primates como os cans, que non son capaces de falar.
“Os cans poden aprender as palabras que son relevantes para eles e a miúdo usadas polos seus donos para dirixirse a eles. As palabras para felicitarlles son un exemplo”, recalca a Sinc Anna Gábor, unha das autoras do traballo e investigadora na Eötvös Loránd University de Hungría.
Este é o primeiro estudo que analiza o transfondo neuronal deste proceso nos cans, aínda que desde hai anos científicos de diferentes partes do mundo realizaron diversos experimentos para demostrar a habilidade dos cans para recoñecer as diferentes compoñentes do fala.
“Pero ata o de agora non sabiamos moito sobre os mecanismos cerebrais dos cans e que estes eran similares aos do humano para entender as palabras. Aínda queda por documentar como estes animais separan e integran información léxica e da entoación nas palabras faladas”, sinala Gábor.
Mellor comprensión para os eloxios
Segundo os investigadores, o estudo é o primeiro chanzo para entender como os cans interpretan o fala humana. Para iso, adestraron 13 cans que se mantiveron inmóbiles para realizarlles unha resonancia magnética cerebral. Os científicos puideron así medir a actividade cerebral de cada can ao escoitar as palabras do seu adestrador (de eloxio ou sen significado para eles, combinando entoacións de eloxio ou neutras).
Ao buscar as rexións do cerebro que diferenciaban as palabras con sentido e as que non, e as entoacións de felicitación ou as neutras, os científicos decatáronse de que os cans prefiren usar o seu hemisferio esquerdo para procesar as palabras e que estas activacións cerebrais eran independentes da entoación, que se activa no hemisferio dereito.
O estudo indica ademais que nas mascotas son os eloxios os que activan o sistema de recompensa do can “a rexión cerebral que responde a todo tipo de estímulos pracenteiros como a comida, o sexo, ou as caricias” só cando palabras e entoación de eloxio concordan.
“Os cans combinan ambas para unha correcta interpretación da fala e do que realmente significan esas palabras. Unha vez máis, o proceso é moi similar ao dos humanos”, subliña Andics.
Sobre a orixe da fala humana
Para os científicos, este traballo non só permite mellorar a comunicación e a cooperación entre cans e humanos, senón que tamén pon luz sobre a aparición das palabras durante a evolución da linguaxe. “O que en realidade fai que as palabras sexan únicas nos humanos non é a nosa especial capacidade neuronal, senón o noso enxeño para inventalas e usalas”, declara o autor principal.
O equipo húngaro suxire que os mecanismos neuronais para entender as palabras evolucionaron moito antes do que se pensaba ata agora, e revela que non son únicos ao cerebro humano. Posiblemente durante a domesticación, forzas selectivas apoiaron a aparición da estrutura cerebral que subxace a esta capacidade nos cans, pero dada a rápida evolución das asimetrías hemisféricas relacionadas coa fala, en realidade é pouco probable. “Os seres humanos son só únicos na súa capacidade para inventar palabras”, conclúen os autores.
Referencia bibliográfica:
A. Andics; et al. «Neural mechanisms for lexical processing in dogs» Science 1 de septiembre de 2016
