Destaca este sistema como o máis eficaz na identificación dos cans por responder á normativa europea, estar introducido en todo o territorio e ter demostrado a súa eficacia.
Diante do proxecto empresarial apoiado por algúns concellos de xenotipar os cans e crear novas bases de datos para sancionar o dono que non recolla os excrementos, a Organización Colegial Veterinaria (OCV) participa da idea de que a xenética ten unha clara utilidade para animais de alto valor, como os cabalos e cans de singular pedigrí, ou outros animais de vida silvestre, como os falcóns.
Así mesmo, a identificación xenética podería ter no futuro un interese médico para o veterinario clínico ante a posibilidade de predicir algunhas enfermidades, o cal non é unha realidade no momento presente.
Pero a OCV, segundo o criterio exposto na última reunión da Xunta Interterritorial, non acepta que haxa unha segunda base de datos de identificación animal.
Razóns para o non
A OCV participa do consenso xeral da mellora do nivel cívico que experimentou a sociedade, pero non comparte o intento de crear un novo sistema de identificación animal cando o existente está consolidado e funciona razoablemente. Atopa, ademais, outras razóns para rexeitar ese proxecto. A saber.
En termos estritamente legais, a lexislación actual atribúelle ás comunidades autónomas a potestade de crear bases de datos de identificación animal. O intento dalgúns concellos de proceder á formulación de novos rexistros podería entrar en conflito coa normativa vixente. Na actualidade, algunhas comunidades autónomas xa se pronunciaron respecto diso ratificando a súa competencia exclusiva na materia.
O proxecto de identificación por xenotipado para sancionar os propietarios que non recollan os excrementos dos seus animais esixe a participación de funcionarios públicos na súa recollida para o seu traslado ao laboratorio designado e posterior identificación. Pero da información que se coñece dese proxecto non se desprende unha garantía de trazabilidade das mostras, nin se deduce que a custodia das mesmas se compadeza cos requisitos esixibles. Estas circunstancias, efectuada a notificación de sanción ao propietario do animal, conducirían a un inxente número de contenciosos nas distintas instancias administrativas e xudiciais.
O sistema, por outra banda, podería vulnerar a lexislación en materia de racionalización das administracións públicas, que establece a non duplicidade de servizos públicos; e no caso de que fose unha empresa a que xestionase o proceso entraría en colisión coa filosofía que anima a defensa da competencia no ámbito empresarial.
Ningún valor engadido
Na última Xunta Interterritorial, celebrada o pasado 22 de xullo, os representantes dos Consellos Autonómicos de Colexios Veterinarios analizaron este asunto e expuxeron maioritariamente o seu convencemento de que o sistema que se pretende implantar tampouco achega ningún valor engadido en materia de abandono de animais, que agora se pode controlar mediante o microchip, nin á adopción dos mesmos.
O labor do veterinario, por outra banda, limítase á simple extracción de sangue do animal e o seu envío ao laboratorio que se designe.
Os representantes dos distintos Consellos autonómicos debullaron ao longo da Xunta Interterritorial as súas experiencias na materia. No caso de Madrid, o representante do colectivo veterinario deu conta do intento de introdución do sistema nun par de concellos, Alcalá de Henares e Fuenlabrada, e da existencia dun municipio, Meco, que optou por aplicar o xenotipado pero que se atopa co rexeitamento dos seus veterinarios. Nos grandes municipios da rexión o asunto está parado. O Colexio, por outra banda, encargou un informe xurídico no que se expón taxativamente que a creación da base de datos de identificación animal é competencia exclusiva da Comunidade Autónoma.
En Cataluña, a singularidade estriba en que a propia Facultade de Veterinaria da UAB se amosa interesada na creación dun laboratorio dedicado ao xenotipado. Desde o Consello Autonómico ponse en cuestión a fiabilidade da trazabilidade da mostra recollida, o cal podería facer decaer ante instancias xurisdicionais a pretensión de sancionar o dono do animal.
En Andalucía prodúcese un caso particular en Lebrija, onde aínda non se tomaron mostras pero procédese a multar o dono do can por non exhibir unha chapa que dá fe do xenotipado do animal. O sistema de identificación mediante ADN, con todo, funciona na rexión desde hai tempo nun sector de animais con alto valor como é o equino.
En Estremadura, concretamente en Badajoz, o Concello traballa na actualidade nunha ordenanza que contempla o xenotipado dos 25.000 cans censados na cidade e en principio o Colexio non mostra a súa oposición ao sistema.
En Aragón, o Goberno da rexión deixou claro que é o único competente en materia de base de datos de identificación animal, tal e como defenden os seus Colexios Veterinarios. Pero os municipios teñen competencia para introducir o xenotipado, que parece ten a intención de establecer o de Zaragoza. Ante esta situación, o Goberno admitiu a apertura dunha nova pestana na identificación do can que recolla o seu xenotipado, pero os datos remitiranse aos centros oficiais da Comunidade e a análise non a realizará unha empresa senón o laboratorio de Xenética da Facultade de Veterinaria da Universidade. Tampouco aquí o colectivo veterinario se amosa maioritariamente contrario á implantación do sistema.
En Castilla La Mancha, concretamente en Ciudad Real, o Concello paralizou o proxecto por considerar que invade a competencia autonómica, pero en principio non descarta por completo a súa introdución.
O resto de representantes de Consellos autonómicos (balear, canario, vasco, valenciano, etc) mostraron así mesmo o seu escepticismo ante a identificación por ADN, aínda que con distintas matizacións, porque é ineficiente, non fai achega significativa á identificación, nin ao veterinario, nin ao propietario (salvo en casos de animais de raza) e porque os concellos aínda teñen pendente a vixilancia e execución da lexislación vixente en materia de identificación (en España aínda hai dun 30 por cento a un 40 por cento de cans sen identificar) e loita contra a rabia antes de poñer en marcha un sistema que, sinxelamente, duplica ineficaz e custosamente o actual.
